Eerlijke handel: wegwijs in de wirwar van labels

Een banaan met een geweten, een T-shirt zonder schuldgevoel, of een kop koffie die écht smaakt naar eerlijke handel. Labels helpen consumenten kiezen, maar niet elk keurmerk is even streng of transparant. Hoe betrouwbaar zijn ze? Wie controleert ze? En wat is hun focus? We nemen de belangrijkste en meest betrouwbare labels onder de loep.

Fairtrade International

Misschien wel het bekendste label. Fairtrade International garandeert eerlijke lonen voor boeren en arbeiders, verbiedt kinderarbeid en investeert in lokale gemeenschappen. Het label is te vinden op koffie, chocolade, bananen en zelfs wijn.

  • Betrouwbaarheid: Hoog. Fairtrade International is een van de meest uitgebreide en strikte fairtradelabels.
  • Controle: Onafhankelijke audits door FLO-CERT, een externe certificeringsinstantie. Boeren en arbeiders worden gecontroleerd op arbeidsomstandigheden, minimumprijzen en premies.
  • Transparantie: Criteria en rapportages zijn publiek beschikbaar. FLO-CERT houdt bij of producenten blijven voldoen aan de eisen.
  • Focus: Eerlijke handel in voedselproductie, met aandacht voor leefbare lonen, vakbondsvrijheid en duurzame landbouw.
  • Goed om te weten: Fairtrade garandeert een minimumprijs én een premie voor investeringen in de gemeenschap. Maar niet alle boeren kunnen altijd hun hele oogst als Fairtrade verkopen.
  • Te vinden op: Koffie, thee, chocolade, bananen, suiker, wijn, katoen en meer.

Oxfam Fair Trade

Niet alleen een label, maar een beweging. Oxfam Fair Trade koopt rechtstreeks bij coöperaties en herinvesteert in de producenten. Hun producten? Alles van rijst tot rum, mét een eerlijke prijs voor de makers.

  • Betrouwbaarheid: Hoog. Oxfam Fair Trade gaat verder dan certificering: het koopt rechtstreeks bij coöperaties en investeert actief in eerlijke handel.
  • Controle: Interne audits en samenwerking met Fairtrade International. Oxfam hanteert strenge fair trade normen en werkt langdurig samen met producenten.
  • Transparantie: Duidelijke communicatie over herkomst en impact. Oxfam publiceert details over leveranciers en prijszetting.
  • Focus: Directe samenwerking met boeren en arbeiders, met sterke nadruk op eerlijke prijzen en langetermijnpartnerschappen.
  • Goed om te weten: Oxfam koopt in bij dezelfde coöperaties als Fairtrade, maar biedt extra ondersteuning en stabiliteit voor boeren.
  • Te vinden op: Rijst, chocolade, koffie, wijn, fruitsappen en meer.

Fair For Life

Nog een stap verder: Fair For Life gaat niet alleen over eerlijke lonen, maar ook over biologische productie. Het label houdt rekening met sociale én ecologische duurzaamheid en is te vinden op thee, kruiden en verzorgingsproducten.

  • Betrouwbaarheid: Hoog. Fair For Life combineert eerlijke handel met ecologische duurzaamheid.
  • Controle: Jaarlijkse inspecties door onafhankelijke instanties. Bedrijven worden beoordeeld op sociale én milieunormen.
  • Transparantie: Publiek beschikbare certificeringsrapporten.
  • Focus: Fairtrade, biologische landbouw en ecologische duurzaamheid. Fair For Life certificeert niet alleen voedsel, maar ook cosmetica en textiel.
  • Goed om te weten: Breder dan Fairtrade International, omdat het ook multinationals en grote plantages toelaat – zolang ze eerlijke handel respecteren.
  • Te vinden op: Thee, kruiden, verzorgingsproducten, textiel.

Rainforest Alliance

Dat kikkertje op je thee of chocolade? Dat is Rainforest Alliance! Dit label werkt aan milieubescherming en sociale rechten, maar focust minder op eerlijke prijzen. Een duurzame keuze, maar niet per se fair trade.

  • Betrouwbaarheid: Gemiddeld tot hoog. Rainforest Alliance focust op milieu en arbeidsrechten, maar garandeert geen minimumprijzen voor boeren.
  • Controle: Externe audits, maar minder streng dan Fairtrade. Er zijn geen vaste minimumprijzen, wel richtlijnen voor leefbare lonen.
  • Transparantie: Certificeringseisen en criteria zijn online beschikbaar.
  • Focus: Milieu en arbeidsomstandigheden, met aandacht voor biodiversiteit en klimaataanpak.
  • Goed om te weten: Het kikkersymbool betekent niet altijd eerlijke handel – producten kunnen deels uit niet-gecertificeerde bronnen komen (mass balance-systeem).
  • Te vinden op: Koffie, thee, cacao, bananen.

WFTO (World Fair Trade Organization)

WFTO is geen gewoon label, maar een wereldwijd netwerk van eerlijke handelsondernemingen. Hun focus? 100% fair trade, van productie tot verkoop. Denk aan handgemaakte chocolade of ambachtelijke koffie, rechtstreeks van coöperaties.

  • Betrouwbaarheid: Hoog. WFTO is een netwerk van bedrijven die volledig fair trade werken.
  • Controle: Lidmaatschap vereist bewijs dat een bedrijf de tien fair trade principes volgt. Geen standaardaudit, maar continue evaluatie.
  • Transparantie: Producenten en bedrijven moeten zelf bewijzen dat ze eerlijke handel toepassen, met een focus op sociale impact.
  • Focus: Fair trade als bedrijfsmodel, met aandacht voor sociale rechtvaardigheid en eerlijke handel in de volledige keten.
  • Goed om te weten: Geen productlabel, maar een garantie dat een organisatie fair trade werkt.
  • Te vinden op: Voeding, textiel, ambachtelijke producten.

Textiel: eerlijk van katoen tot kledingstuk

GOTS (Global Organic Textile Standard)

Een label met een dubbele missie: biologische landbouw én betere arbeidsomstandigheden. GOTS vereist minstens 70% biologische vezels en controleert de werkomstandigheden, maar garandeert geen eerlijke prijzen voor boeren.

  • Betrouwbaarheid: Hoog. GOTS is de strengste standaard voor biologisch textiel.
  • Controle: Onafhankelijke certificering elke drie jaar. Inspecties van de volledige keten.
  • Transparantie: Traceerbaarheid via licentienummer online te checken.
  • Focus: Minstens 70% biologisch katoen + sociale criteria zoals veilige werkomstandigheden en geen kinderarbeid.
  • Goed om te weten: Biedt garantie op het respecteren van het milimumloon, maar biedt geen garantie op leefbare lonen.
  • Te vinden op: Kleding, handdoeken, beddengoed.

Fairtrade Textile

Het textiellabel van Fairtrade International. Het gaat verder dan alleen de katoenboeren en kijkt naar de hele keten, van spinnerijen tot fabrieken. Eerlijke lonen en veilige werkomstandigheden staan centraal.

  • Betrouwbaarheid: Hoog. Fairtrade Textile focust op sociale duurzaamheid.
  • Controle: Onafhankelijke inspecties door FLO-CERT.
  • Transparantie: Fairtrade Belgium publiceert info over gecertificeerde bedrijven.
  • Focus: Leefbare lonen, veilige werkomstandigheden en vakbondsvrijheid.
  • Goed om te weten: Gaat verder dan katoen en kijkt naar de volledige textielketen.
  • Te vinden op: Kleding, linnengoed.

WFTO in textiel

Bij WFTO draait alles om eerlijke handel, ook in mode. Leden moeten bewijzen dat ze de tien fair trade principes toepassen, zoals eerlijke lonen en milieubewust produceren. Ideaal voor wie 100% fair trade mode zoekt.

  • Betrouwbaarheid: Hoog.
  • Controle: Bedrijven moeten zelf aantonen dat ze fair trade werken.
  • Transparantie: Geen standaardinspecties, maar continue evaluatie.
  • Focus: Sociale duurzaamheid, eerlijke lonen en transparantie.
  • Goed om te weten: WFTO certificeert het bedrijf, niet een specifiek product.
  • Te vinden op: Handgemaakte kleding en accessoires.

Andere sectoren: ook hier telt fair trade

Textiel en voeding zijn bekend, maar fair trade gaat verder. Denk aan sieraden, cosmetica of zelfs bloemen. Zo certificeert Fair For Life ook verzorgingsproducten, terwijl WFTO een breed scala aan ambachtelijke producten controleert.

Wil je écht zeker zijn van je aankoop? Zoek niet alleen naar een label, maar check ook wie erachter zit. Want eerlijk winkelen begint bij een bewuste keuze. Laat je inspireren door onze Fair Trade Hotspots.

Interessant artikel? Vertel het voort!