Wij zijn al jaren fan van cashewnoten. We kochten ze steeds biologisch en indien mogelijk fairtrade. De fairtradevariant was immers niet steeds te vinden. In de aanloop naar World Fair Trade Day (9 mei) besloten we om na te gaan of het nodig is om steeds de fairtradeversie te kopen.
Bijna iedereen heeft wel een favoriete soort noot. Ze zijn lekker en gezond, en in België zijn we best wel verwend, we hebben hazel- en walnoten en kastanjes in onze bossen staan. Hoewel ze hier goed groeien, komen de meesten van deze noten die je in de supermarkt vindt niet uit België. De walnoten in de winkels komen bijvoorbeeld vooral uit Frankrijk, Roemenië en zelfs Australië en de Verenigde Staten.
Één van de populairste noten ter wereld is de cashewnoot. Ze zijn zacht van smaak, hoog in eiwitgehalte en bevatten relatief weinig vetten. Het mag niet verbazen dat ze steevast in elke top 5 van gezondste noten terugkomen. Ze zijn ideaal om rauw of geroosterd te eten, en te verwerken in gerechten. Ze kunnen zelfs gebruikt worden om een kaasachtige smaak te geven aan een plantaardige maaltijd.
Wij zijn al jaren fan van deze noten. We kochten ze steeds biologisch en indien mogelijk fairtrade. De fairtradevariant was immers niet steeds te vinden. Onze houding veranderde wanneer we dit filmpje zagen. Journalisten van France 24 volgden de route die cashewnoten afleggen voordat ze bij ons in de winkel terechtkomen. Een echte eye-opener.
Meer dan 60% van de wereldwijd geconsumeerde cashewnoten wordt verwerkt in India. Het is een zeer belangrijke industrie voor het land. Noten -cashew, maar ook cocos- en paranoten- zijn het tweede belangrijkste landbouwproduct voor export, na rijst. In 2017 importeerden België en Luxemburg samen meer dan 34 miljoen dollar aan noten uit India.
De cashewnoot is eigenlijk het zaadje van de cashewvruchten die groeien aan zogenaamde cashewappels. Om tot de bij ons bekende noot te komen, is een intensieve bewerking nodig. De noten moeten onder andere gepeld en geroosterd worden. Het roosteren is nodig om een giftige olie te verwijderen.
Bij het pellen komt een zuur vrij dat de huid verbrandt. Toch gebeurt het pellen vaak met de hand en/of in fabrieken waar geen basis beschermingsmiddelen, zoals handschoenen, aanwezig zijn. Het arbeidsintensieve notenpellen is een job die enorm veel mensen te werk stelt. Bijna 500.000 mensen in India -bijna uitsluitend vrouwen- werken in de cashewnotenindustrie.
Mensenrechtenorganisaties klagen de slechte werkomstandigheden aan waarin deze arbeiders moeten werken. Er wordt gewag gemaakt van extreem lage lonen (~2,5 euro per dag), zonder arbeidscontracten, en dus geen vakantie of pensioen. De ngo Anti Slavery spreekt zelfs van kindslavernij in de cashewsector in Guinnea en de Engelse krant Telegraph rapporteerde in 2015 over werkkampen in Vietnam waar drugsverslaafden gedwongen worden om cashewnoten te pellen. Het is om die reden dat Time Magazine spreekt van ‘blood cashews’.
Gelukkig is er ook een tegenreactie op gang. Het aandeel fairtradenoten groeit jaarlijks. In 2017 was 3% van alle cashewnoten Fairtrade gecertificeerd. Nederland is bovendien de tweede grootste importeur van Fairtradenoten in de wereld. En ook bij ons in België vind je de fairtradevariant van deze lekkernij steeds makkelijker, maar helaas nog niet in elke winkel.
Je kan de Fairtradecashewnoten wel al vinden bij de Oxfam Wereldwinkels en in enkele van onze Fairtrade hotspots.
