Niet kunnen leven zonder koffie? Maar kunnen koffieboeren overleven met koffie?

Wat is je tasje koffie nu echt waard? Koffie bij het begin van de dag, koffie als pauze, koffie om bij te praten. In België worden er per dag 3 miljoen tassen koffiegedronken. Voor velen onder ons is het een hoogtepunt tijdens de werkdag of die nu plaats vindt op kantoor of niet. De verkoop van koffie is gestegen tijdens de lockdown. In plaats van koffie op kantoor was het nu koffie thuis en dat zag men in de stijging van de verkoop. En niet enkel dat, er werd bewust gekozen voor eerlijke koffie. De verkoop van Fairtradekoffie groeide snel. Koffie staat dus centraal tijdens onze werkdag, maar wat weet je nu echt over het tasje koffie dat je elke dag drinkt?

De industrie zit met meerdere problemen die de komende jaren niet zullen beteren. De prijzen die de boeren krijgen zijn te laag om te overleven. De prijs, die de boer in het Zuiden krijgt kan de gemaakte kosten niet of nauwelijks dekken. De situatie op vele koffieplantages zijn schrijnend: dwangarbeid, leven op vuilnis en plantages en werknemers die worden uitgebuit. De werk -en leefomstandigheden van de boeren en de werknemers zijn mensonwaardig. Een tweede belangrijke probleem die de sector tergt is de klimaatverandering. Lange droogtes zijn een probleem, maar ook te veel regen kan leiden tot een volledige mislukking van de oogst. De boeren zijn vaak onwetend, beschikken over niet genoeg kennis en/of hebben simpelweg geen middelen om te investeren om deze problemen aan te pakken of de gevolgen te verkleinen.

Norandino12 IMG 2498 MDR

Kunnen de boeren leven van hun koffie? Het antwoord op je vraag zal niet verbazen maar de aantallen zijn enorm: 25 miljoen koffieboeren kunnen niet van hun koffie leven. Een gemiddelde kop koffie kost 2,75 euro en slechts één cent van dit bedrag wordt ontvangen door de boeren in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. De markt is volatiel en de boeren zijn te afhankelijk om hun stem te doen doorwegen. Maar waar blijft de rest van dat geld dan achter? Wie wordt dan wel rijk van al onze kopjes koffie?

Nordandino extras 05 IMG 1605 MDR

De keten van de boon tot jouw tas is lang en er zijn heel veel actoren betrokken in dit proces. Waar loopt het dan precies mis? De prijs blijft steken tussen de import en horeca. Want vergis u niet de koffieprijzen gaan wel degelijk omhoog maar daar merkt de boer vaak niets van. De producent in het Zuiden is het begin van de lange productieweg die onze koffie aflegt, hij/zij is cruciaal (want zonder hen geen product om te verwerken), maar te makkelijk vervangbaar. Voor elke boer die weigert zijn koffie te verkopen tegen een te lage prijs zijn er genoeg andere om zijn of haar plaats in te nemen. Een volgende cruciale stap zijn de koffiebranders, zij zijn de machtigste actor in keten (denk Nestlé, Kraft, Sara Lee & Starbucks). Zij domineren met name de internationale handel als gevolg van overaanbod, marktconcentratie, meer flexibiliteit bij het mengen. Ze zijn belangrijk door de groeiende vraag naar verse, smaakvolle, aromatische koffie. Koffiebranders staan vaak in rechtstreeks contact met de supermarkten, winkels en horeca.

Fairtradeinuwkot 0467

De problemen in de sector zijn legio en de oplossing ligt niet voor het grijpen. Het is een aaneenschakeling van productieproblemen en te weinig impact. Wat kan jij doen?

Daar komt Fairtrade in het verhaal, het doel is al jarenlang inzetten op een eerlijkere markt. Boeren beter vergoeden zodat ze de kans hebben op een menswaardiger bestaan. Fairtrade koffie, zet in op eerlijke markt en op de boeren. Terwijl zet biologische koffie inzet op een ecologische productie, een diervriendelijke veeteelt en een kwaliteitsvolle verwerking garanderen. Beide zijn belangrijke stappen om de grootste problemen die de sector kent tegen te gaan. Beide labels op jouw pakje koffie geven je product dus dubbele garanties. Zowel menselijk als ecologisch.

Dus, het volgende kopje koffie wordt een heerlijke eerlijke koffie, toch?

Jolien Van Nieuwenhuyze

As a student in political sciences, Jolien is very much interested in the world around her. Fair trade, equality and decent living are the subjects she likes to explore and lose herself in. With her work, she hopes to have a small impact in the grand scheme of things.

Fotos Oxfam Wereldwinkels

Image 2 & 3 were made in Norandino, a Bio & Fairtrade coffee partner of Oxfam in Peru.

Read more here

Foto 4 Sarah Van Looy

Interessant artikel? Vertel het voort!