Een bordje geluk, dat staat er elke dag op het menu van Lekker GEC. Het plantaardige restaurant opende de deuren in het door Prince bezongen jaar 1999. Sindsdien zijn ze uitgegroeid tot een vaste waarde in de Sint-Pieters-stationsbuurt. Robrecht Cardyn (55) is al meer dan tien jaar een van de stuwende krachten achter deze veganistische parel. Een gesprek over groenten als hoofdgerecht, de vervuilende vleesindustrie en inspirerende moderne Jeanne d’Arcs.
Duurzaam denken was voor Robrecht Cardyn altijd al een evidentie. “Ten tijde van de lagere school kreeg ik het rapport van de Club van Rome uit 1972 in handen, wat mij confronteerde met de eindigheid van onze planeet. Dan besef je al vrij vroeg dat het anders moet en onze huidige levensstijl eigenlijk niet vol te houden is. Stap voor stap paste ik mijn gedrag aan. Op mijn 25e begon ik vegetarisch te eten. Later vond ik werk dat sterk aanleunde bij mijn gedachtegang. Ik ging aan de slag bij 11.11.11, werkte rond ecologische voetafdruk en deed internationaal vrijwilligerswerk. Een rechtvaardige wereld die voor iedereen op alle vlakken leefbaar, eerlijk en gezond is, dat principe vind ik erg belangrijk.”
Beginnen bij Lekker GEC deed Robrecht twaalf jaar geleden, in de keuken. “Nu hebben we echte koks”, lacht hij. Twee jaar geleden maakte het restaurant de switch van 100 naar 80 procent biologisch. “Zo kunnen we niet alleen de surplus-oogsten van onze eigen moestuinen, maar ook meer lokale en Fair Trade-producten in ons concept integreren. We hebben het grote geluk dat de Oxfam Wereldwinkel onze buren zijn. Omdat onze waarden overeenstemmen, begonnen we samen te werken. Sinds de verbouwingen zijn de muren ook letterlijk weggevallen, nu loopt het restaurant over in de wereldwinkel. Vandaag hebben we de meeste theesoorten, fruitsappen, de nieuwe bieren en enkele keukeningrediënten van Oxfam in huis. Volgende lente baten we ook samen het terras van de wereldwinkel uit.”
De groene kaart trekken is als restaurant nog steeds geen evidentie. Toch lijkt de mythe van veganisten met vitaminetekorten stilletjes aan op te helderen. Robrecht: “Wie kiest voor een maaltijd zonder vlees krijgt dezelfde voedingswaarden binnen. Voor zover ik weet kun je enkel vitamine B12 niet uit plantaardige voeding halen.”
Een onmiskenbaar voordeel van de veganistische keuze is hoeveel je bespaart op vlak van aarde, energie, transport, en ga zo maar door. Velen fronsen als een brandend Amazonewoud en het eten van rood vlees in eenzelfde adem genoemd worden. Maar de branden zijn wel degelijk aangestoken ten voordele van de vleesindustrie. Zo creëren boeren vruchtbare grond waarop akkers vol soja en maïs worden aangelegd om veevoederbedrijven te dienen. Ook maken ze zo weilanden vrij waarop runderen kunnen grazen.
“Van nature zijn mensen ook vleeseters”, beseft Robrecht, die geen blinde voorvechter is van de veganistische levensstijl. “Ik bekijk het realistisch en ben vooral voorstander van een evenwicht. Voor je moestuin heb je nu eenmaal dierlijke mest nodig en de keuze voor vegan is niet over de hele wereld haalbaar. Bepaalde klimaatzones laten die keuze eenvoudigweg niet toe. Je gaat de Inuïts in hun iglo’s echt niet overtuigen om op lokale seizoensgroenten te overleven.”
Nu en dan stappen er mensen Lekker GEC binnen die meekomen met hun vrienden maar thuis doorgaans kiezen voor het klassieke bord van vlees, aardappelen, groenten. “Als zij verrast zijn door de atmosfeer en de veganistische keuken, en buitenstappen met de gedachte: ‘Eigenlijk was dat nog niet zo slecht’, dan zijn we daar erg blij mee. Daar doen we het voor. Onze vaste klanten zijn al overtuigd maar als we nieuwe mensen met onze keuken kunnen charmeren, is de verborgen hoop dat er een zaadje is geplant. Misschien zijn mensen wel geprikkeld om er verder over na te denken of voelen ze zich gesterkt om thuis ook af en toe groenten als hoofdgerecht te serveren. Zo kan die interesse steeds verder groeien.”
”Iedereen mag eten wat zij willen, laat het vooral smaken, maar doe je het met mate, dan is de impact veel minder groot”, stelt Robrecht. Ieder van ons weet dat overdaad schaadt. Toch trekken we in grote getale de winkelstraat in voor Black Friday en boeken we die citytrip als de zomer lonkt. “De aarde kan onwaarschijnlijk veel aan. CO2-uitstoot is an sich verteerbaar, alleen wordt het problematisch als het gaat om gigantische hoeveelheden. Àlles is schadelijk als er te veel van is. We spenderen veel geld aan verzuchtingen, maar vaak is de bijhorende gelukzalige roes in realiteit al na enkele dagen uitgewerkt. Welke behoefte willen we eigenlijk bevredigen?”
Volgens Robrecht moeten we afdalen naar de essentie. “Een dak boven je hoofd, gezonde voeding, de liefde van en voor je kinderen en wat vrede op aarde. Heel veel meer heb ik eigenlijk niet nodig. Onze kinderen moeten verder op deze aardbol, samen met vele anderen. Als we alles nu al ‘opgebruiken’ en geen ruimte voor hen laten in de toekomst, kan ik in het heden niet vredig leven. Ligt er overigens niet meer geluk verscholen in een lange wandeling met je hond, tijdens een vrij moment, dan in die citytrip?”
Robrecht vindt inspiratie in moderne Jeanne d’Arcs als Anuna en Greta. “Het afgelopen jaar keek ik vol bewondering naar de jongerenklimaatmarsen. Dat zijn sprankels hoop en het sterkt mijn duurzame gedachte alleen maar aan. Ik ben een berucht pessimist, maar word graag verrast door het positieve. Leven doen we dankzij hoop en ik wil allesbehalve een selffulfilling pessimist zijn.”
Lekker GEC, Koningin Maria Hendrikaplein 6, Gent. Open van maandag t.e.m. zaterdag.
Melissa works as a freelance journalist, and prefers to write about psychology, relationships and sustainability. Her heart beats a little faster for bouquets and local flower farmers, or when she finds gorgeous outfits in second-hand gold mines and fair fashion shops. She loves to live a sustainable and conscious life.
