Is de textielindustrie veranderd in een soort Booking.com, waarbij merken de pandemie misbruiken om hun bestellingen kosteloos in te trekken? Dat vraagt freelance journalist Sarah Vandoorne zich af in haar eerste e-book, Shopdown. In 65 pagina’s beschrijft ze de impact van COVID-19 op de textielindustrie en vooral: de arbeiders die onze kledij in elkaar stikken.

De textielindustrie is hard getroffen door de coronacrisis. Kledingmerken proberen een faillissement te vermijden door bestellingen te annuleren – inclusief orders die al in elkaar gestikt zijn. Het gevolg daarvan is dat 50 miljoen arbeiders zonder wedde komen te zitten voor werk dat ze al geleverd hebben. Spaargeld hebben ze niet, daarvoor zijn de lonen te laag. Ze moeten zien te overleven in een uitzichtloze situatie en zullen zo snel mogelijk opnieuw aan de slag willen, ook al is de kans op besmetting op de fabrieksvloer immens. Zonder kleerscheuren deze crisis doorkomen: voor hen is dat onmogelijk.

‘Ik werd hier zo pessimistisch van, zo droevig, dat ik als een gek interviews afgenomen heb om te weten komen of deze crisis ook positieve gevolgen zou kunnen hebben.’ Dat zegt freelance journalist Sarah Vandoorne, die zich al vijf jaar in de textielindustrie specialiseert en nu voor het eerst een boek(je) schrijft. ‘Uiteindelijk heb ik mijn halve adresboek gevraagd wat hun best case scenario was om deze crisis door te komen. Hun optimisme heeft me aangemoedigd om dit e-book te maken. Een andere textielindustrie is mogelijk. Nu is het moment om op die nagel te blijven kloppen.’

In tien hoofdstukken brengt Vandoorne een verhaal over hoop en transitie, overproductie, overconsumptie en de nood aan alternatieven. ‘Voor mij als journalist is deze industrie een soort microkosmos van alles wat er mis kan gaan op vlak van consumptie’, schrijft Vandoorne op het einde van haar e-book. ‘Zowel op ecologisch als sociaal vlak zijn er doorheen de texielketen immens veel problemen. Ik heb reportages gemaakt in Bangladesh en in Indonesië, ik heb gezien wat ons shopgedrag doet met deze wereld.

Maar dit boek gaat over meer dan shoppen alleen. Als we echt duurzame alternatieven kunnen bedenken en uitvoeren in deze ene sector, dan ontdekken we misschien wel manieren om wantoestanden in andere sectoren ook aan te pakken.’

Vandoorne brengt het e-book uit in eigen beheer. Ze noemt het ‘een quarantaineproject’. Momenteel verblijft ze in Zuid-Amerika, waar ze het hele jaar zou reizen en schrijven. Ook in Argentinië sloeg het coronavirus toe: voor Vandoorne het wist, zat ze in quarantaine in het piepkleine (maar coronavrije) bergdorp El Chaltén, helemaal in het zuiden. ‘Vastzitten in de sneeuw aan het einde van de wereld maakt me des te overtuigd dat ik wil blijven lezen, bijleren en schrijven over dit onderwerp. Ik weet nog niet wanneer we verder kunnen reizen, maar ik heb gelukkig veel omhanden.’

Het e-book Shopdown downloaden kan via ontketening.be/e-book